Helpt azijn tegen jeuk bij paarden?

Gek van de jeuk

Slapeloze nachten door bizar jeukende dazen/muggenbulten. Voor mij niet onbekend helaas. Het enige wat dan werkt, waardoor ik weer zo snel mogelijk kan doorslapen, is een scheut bio appelazijn op de bult. Je voelt direct een felle prik en daarna zakte de jeuk. Voor míj als mens een prima optie: ik beslis op dat moment zelf of dat branderige (en eigenlijk ook best pijnlijke gevoel) het waard is.

Maar bij paarden? Daar ligt het anders. Zij kunnen kunnen niet zeggen of ze de pijn en het prikken beter zijn dan de jeuk. En vooral: azijn verandert niets aan waarom een paard jeuk heeft.

Ik krijg regelmatig vragen over het gebruiken van azijn bij paarden. Daarom leg ik stap voor stap uit wat azijn werkelijk doet, wat het níét doet en hoe je de jeuk van je paard wél structureel rustig krijgt.

Azijn tegen jeuk bij paarden

De lichte zuurheid van appelazijn remt gisten en sommige bacteriën. Het effect houdt maar een paar uur aan. Daarna is de pH weer normaal en komen de microben gewoon terug.

Muggen, knutten en dazen zoeken hun prooi op geur. De scherpe azijnlucht legt voor korte tijd een soort geurdeken over het zweet. Zodra die lucht vervliegt, ruiken de insecten je paard weer net zo goed.

Paarden zweten veel natriumchloride uit. Dat zout blijft als kleine kristallen op de huid liggen en kan gaan prikken. Spoel je met het azijn-mengsel, dan los je die kristallen op en spoel je ze weg. Terwijl het water verdampt, neemt het wat lichaamswarmte mee, waardoor de plek heel even fris aanvoelt. Zodra je paard opnieuw zweet, ontstaat er weer een zoutlaagje en is het prikkel­effect terug.

Het gebruiken van azijn kán dus een paar uur verlichting geven, los van het pijnlijke prikkende gevoel wat je paard kan voelen bij het aanbrengen. Precies om die reden kies ik zelf liever voor een milde spray en werk ik ondertussen aan wat er binnenin fout loopt, zodat de jeuk van binnenuit wordt aangepakt.

Waarom azijn niet in mijn jeuk-EHBO kit zit

Jeuk is geen los dingetje. Het is het waarschuwingslampje op het dashboard. Gaan we alleen dat lampje afplakken met ductape, dan rijdt de motor gewoon door richting oververhitting. De oplossing ligt dus niet op de huid maar in het lijf zelf. Bij wat er in de voerbak gaat, wat er door de darmwand glipt en wat de lever niet meer weg krijgt.

Hieronder drie (mede)­oorzaken die ik in de praktijk vaak tegenkom.

1. Suiker in ruwvoer

Hooi (onverpakt, dus uit touwtjes!!!) hoort vooral vezels te leveren. Maar, elke kilo hooi bevat naast vezels natuurlijk ook suikers. Hoe lager je de suiker, hoe minder brandstof je aan de jeuk geeft. Ik hanteer daarom een suikergehalte van maximaal 7%.

2. Stress en pijn

Een paard dat voortdurend op zijn hoede moet zijn in zijn groepshuisvesting, met een zeurende maagpijn loopt of te weinig ruwvoer krijgt, maakt continu cortisol aan. Cortisol zet de zogenaamde tight junctions – de microscopische “ritsen” tussen darmcellen – op een kier. Daardoor passeren niet alleen voedingsstoffen maar ook half-afgebroken eiwitten, endotoxines en weer diezelfde aminen de darmwand. Het immuunsysteem vangt al die vreemde deeltjes op en staat op chronische stand-by. Door die constante prikkel reageert de huid sneller en heftiger op elke muggenbeet.

Rust in de groep, passend (voer)management en een pijnvrij lijf zijn belangrijk om de darmrits weer te kunnen sluiten.

3. Lever en nieren

Loopt er méér binnen dan de lever kan neutraliseren, óf werkt de lever niet meer optimaal? Dan kan het lichaam een deel van de afvalstoffen doorschuiven naar het vetweefsel, bindweefsel of de huid. Jij ziet dat dan als mok, zomereczeem of chronisch staart­schuren.

Als de emmer vol is

Zijn deze drie pijlers tegelijk uit balans, dan hoeft er bij wijze van nog maar één mug of daas te landen en je paard begint te schuren. Een scheut azijn zou in theorie de jeuk even kunnen overstemmen, maar de dikke darm gist vrolijk verder, cortisol blijft hoog en de lever draait overuren. Pas wanneer je alle drie de lekken kleiner maakt, zakt het waterpeil in de emmer echt en krijgt de huid rust in plaats van een kortstondige stilte na de azijnprik.

Wat ik wél gebruik voor snelle verlichting

Je wilt de jeukcirkel het liefst nú gelijk doorbreken, dat is begrijpelijk. Ik gebruik "for the time being" het liefst producten die de huid kalmeren, maar het immuunsysteem niet onderdrukken. Het is dus heel belangrijk om onderstaande tips alleen te zien als brandblussers. Blijf ondertussen de lucifer zoeken die het vuur telkens aanwakkert.

1. Aloë vera-gel

Een laagje biologische Aloë vera-gel (klik hier) koelt, sluit microscheurtjes en voorkomt dat bacteriën vat krijgen. Geeft verlichting bij broeierige jeukerige plekken. Let erop dat “Alo:e Barbadensis Leaf Juice” als eerste ingrediënt staat en niet bijvoorbeeld "Aqua".

2. Diatomeeënaarde

Diatomeeënaarde (klik hier) tast de beschermlaag van parasieten aan én heeft een enorm uitdrogend effect waardoor ze uitdrogen en sterven. Het is vooral effectief bij volwassen insecten. Larven + poppen hebben een hardere schaal die moeilijker te doordringen is.

Diatomeeënaarde zelf is absoluut onschadelijk bij orale inname en op de huid, maar door het sterk drogende effect kan het wel irritatie op slijmvliezen en huid veroorzaken, dus inademing van dit product dient altijd voorkomen te worden door bijv. gebruik van een mondkapje en ook op te letten dat het paard het niet inademt bij het aanbrengen.

3. Glidkruid-tinctuur

Glidkruid (Scutellaria baicalensis) (klik hier) remt de histamine afgifte o.a. bij jeuk op de huid. Het verzacht de huid en slijmvliezen van binnenuit en reguleert de immuunreacties op prikkels van buitenaf. Het best is om te starten vóór het moment dat de jeukprikkel normaliter begint.

Van pleister naar plan

Wil je dat je paard stopt met schuren in plaats van pauzes tussen twee jeukbuien?

Breng de suikers omlaag, sluit de darmrits, ontlast de filters en gebruik in de tussentijd milde, huidvriendelijke verzorging.

Jeuk oplossen vraagt meer dan een paar blogs lezen of een potje azijn. En daarom heb ik de Jeuk Cursus gemaakt.

De 7 modules van de JEUK CURSUS

1. De taal van jeuk begrijpen

Ontdek hoe je de signalen van jeuk herkent, beoordeelt én classificeert, zodat je nooit meer in het duister tast.

2. Grip op het dagelijkse leven

Wat jouw paard nodig heeft, zit vaak in de details. Van stalmanagement tot weidegang, je leert hoe je een veilige, jeukarme leefomgeving creëert.

3. Voeding die verlicht

Je ontdekt welke voeding écht werkt bij jeuk en hoe je zelf een gebalanceerd, effectief rantsoen samenstelt.

4. De verborgen invloed van metabole aandoeningen

Insulineresistentie, EMS, PPID... Wat betekenen ze voor je paard en zijn/haar klachten? Je leert de verbanden én de oplossingen.

5. De waarheid achter supplementen en speciale producten

Je leert etiketten lezen, marketingclaims doorprikken en onderbouwde keuzes maken. Zodat jij bepaalt wat goed is voor je paard en niet de verpakking.

6. Kruiden die je jeukende paard ondersteunen

Kruiden zijn fantastisch voor je paard. Maar alleen als je weet wat je doet. Je leert welke je inzet, hoe en wanneer.

7. Jeuk en detox – wat het écht betekent voor je jeukende paard

Detoxen kan meer kwaad dan goed doen. Hoe werkt het écht en wat moet je vooral niet doen?

Dit krijg je er allemaal bij:

70+ korte, to-the-point video's

Overzichtelijk verdeeld in thema's zodat je precies vindt wat je nodig hebt.

Podcastversie van alle lessen

Leer ook onderweg of tijdens het verzorgen van je paard.

Praktische materialen

Checklists, werkboek en handige tools om direct toe te passen.

Begeleiding

Communityweek én 6 maanden Q&A-sessies voor al je vragen.

Plus: Bonusmodule Weidebeheer speciaal voor jeukgevoelige paarden!

Wat levert het je op?

Geen eindeloos gezoek en getwijfel meer, een einde aan symptoombestrijding en klaar met middeltjes die niets doen.

Alle info en tickets via https://jeukcursus.depaardentherapeut.nl/