Even een stukje theorie voordat we beginnen
Het paardenlichaam kent een "willekeurig" en een "onwillekeurig" (= autonoom) zenuwstelsel. Het autonome zenuwstelsel bestuurt organen, bloedvaten en klieren. Het zorgt er met andere woorden voor dat het interne milieu van het lichaam in balans blijft. Dit deel van het zenuwstelsel bestaat óók weer uit twee delen (die níet tegelijk actief kunnen zijn):
Het gedeelte van het autonome zenuwstelsel dat zorgt voor actie (fight/flight reacties) en dat ook bij stress actief is heet het sympathische zenuwstelsel.
Het tegenovergestelde hiervan is het parasympathische zenuwstelsel (rest/restore reacties) die onder andere zorgt voor ontspanning, herstel van het lichaam, afvoeren van afvalstoffen en het verteren van spijs.
Deze twee kunnen dus niet tegelijk actief zijn. Dat betekent dus dat een paard onder invloed van (chronische) stress, onrust en nervositeit minder goed spijs zal verteren, minder goed werkt aan celvernieuwing, het afvoeren van afvalstoffen en herstel (bijv. na een zware training of een wondje).
Máár er zijn natuurlijk allerlei externe factoren die stress bij je paard kunnen triggeren.
Een fysieke behandeling is helaas geen Quick fix om de (chronische) stress van je paard blijvend aan te pakken. Je zal dus ook aan de slag moeten met de externe factoren om het stresslevel van je paard te kunnen verminderen.
Hoe ontstaat stress bij paarden?
Er zijn ontzettend veel dingen die stress bij paarden kunnen veroorzaken. Vaak wordt bij een stress vooral gedacht aan de reactie van een paard die voortkomt uit een situatie van onvoorspelbaarheid en oncontroleerbaarheid (iets spannends op buitenrit, iets geks in de bak, een weidegenootje die het land verlaat, trailerladen, op wedstrijd gaan enzovoorts).
Maar er zijn nog veel meer situaties die stress bij een paard kunnen veroorzaken, zonder dat je het misschien heel duidelijk doorhebt.
Denk bijvoorbeeld aan:
Überhaupt op stal staan zorgt al voor stress: Een paard is een vluchtdier, het opgesloten staan op stal kan dus al voor interne stress zorgen omdat het paard beperkt wordt in de mogelijkheid om te vluchten bij gevaar. Maar ook paarden die van jongs af aan gewend zijn om op stal te staan en zich hierbij prima op hun gemak voelen zullen interne "stress" hebben, omdat hun lichaam ontworpen is om 15-30km af te leggen. Alleen al de spijsvertering en het hoefmechanisme zijn ontworpen voor beweging en niet voor uren achter elkaar stilstaan.
Een stalpaard met een "ongezellige"/gestreste buurman die tegen de stalwand slaat. Als er meer ruimte zou zijn zou een paard hiervan weg willen lopen om conflict te vermijden.
Een groep paarden die bij elkaar wordt gezet, terwijl de ruimte eigenlijk te klein is voor hoe goed de groep met elkaar op kan schieten. Ook hier weer: als er meer ruimte zou zijn zou een paard hiervan weg willen lopen om conflict te vermijden.
Te weinig ruwvoerpunten in een groepshuisvesting om alle paarden rustig te laten eten.
Lichamelijk pijn/ongemak
Niet passende training of niet passend harnachment
Honger! Of maagpijn doordat er in porties wordt gevoerd en de ruwvoer vastperiodes langer zijn dan 3-4u. Lees vooral ook even deze blog.
Waarom stressreductie (en dus een goed management!) zo belangrijk is?
Stress komt voor in een "acute vorm" waarbij de hartslag zal verhogen en de ademhaling zal versnellen, maar bij een chronische vorm (wanneer dus regelmatig één of meerdere van bovenstaande situaties voorkomen) kunnen er zelfs maagzweren ontstaan.
Dit komt doordat stress de bloedtoevoer naar de maag vermindert en ook nog eens zorgt voor de aanmaak van een stofje die de maagwand gevoeliger maakt. Doordat er minder bloed naar de maagwand gaat is deze sowieso al gevoeliger voor het maagzuur, dus dit zorgt dus op twee manieren voor problemen.
Maagzweren als grote veroorzaker van vele problemen
In mijn dagelijkse werk als therapeut voor paarden kom ik veel in aanraking met allerlei verschillende soorten problemen, zoals moeite met buiging aan één specifieke kant, paarden die moeilijk op gewicht te houden zijn (te dik of te dun), stal"ondeugden", paarden die zogenaamd met de handrem erop lopen, chagrijnig zijn, buikpijn hebben of last van diarree of mestwater en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Wat de gemene deler is in al deze klachten?
Maag- en darmproblemen!
Problemen met de maag en de darmen kunnen een onderliggende sluimerende factor zijn voor héél veel uiteenlopende problematiek.
Herken je bijvoorbeeld één of meerdere van onderstaande uitspraken
▶ Moeite met buiging naar één specifieke kant
▶ Snel last van peesblessures, gallen, opgelopen benen
▶ Vieze billen door mestwater, diarree, winderigheid
▶ Onverklaarbare kreupelheden
▶ Moeite met nageven
▶ Schoppen en/of bijten naar de buik
▶ Opzij stappen als je het zadel op wilt leggen
▶ Narrig zijn met aansingelen
▶ Moeilijk op gewicht te houden (te dik óf te dun)
Ga dan ook eens goed te raden bij jezelf of jouw paard mogelijk last zou kunnen (hebben gehad) van chronische stress en maagzweren.
Vind je dit interessant en wil je graag meer lezen?
Download dan mijn gratis E-book "5 tips voor een topfit paard" deze link!
Heb je specifieke vragen over de situatie van jouw paard? Mail me gerust op contact@depaardentherapeut.nl